روپاکین تزریقی

توضیحات

روپاکین

روپاکین تزریقی (سدیم والپروات) یک داروی موثر بر سیستم اعصاب است که در درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها کاربرد دارد. این دارو عملکرد گابا (گاما آمینو بوتیریک اسید) که یک انتقال دهنده‌ی عصبی مهارگر است را تقویت یا تقلید می‌کند، همچنین کانال‌های سدیمی وابسته به ولتاژ موجود در سطح سلول را مهار کرده و با سرکوب پیام‌رسانی سریع و تکرارشونده، فعالیت سلول‌های عصبی را کاهش می‌دهد.
روپاکین® در بیمارانی که برای درمان نگهدارنده سدیم والپروات مصرف می‌کنند و یا بیمارانی که موقتا امکان دریافت درمان خوراکی ندارند، مورد مصرف قرار می‌گیرد.

 

موارد مصرف روپاکین تزریقی

درمان یا پیشگیری از انواع صرع (پارشیال و جنرال)

 

شکل دارویی روپاکین تزریقی

پودر لیوفیلیزه 400 میلی‌گرمی برای تهیه محلول جهت تزریق یا انفوزیون وریدی
روپاکین® را می‌توان مستقیم و آرام در ورید تزریق کرد و یا به صورت انفوزیون در نرمال سالین، دکستروز 5% و یا سرم قندی نمکی، با استفاده از یک لاین تزریق جداگانه تجویز نمود.

 

نحوه آماده‌سازی روپاکین®

4 میلی‌لیتر آب قابل تزریق را به محتویات ویال روپاکین® افزوده تا پودر کاملا حل شود. هر میلی‌لیتر از محلول بدست آمده، حاوی 95 میلی‌گرم سدیم والپروات می‌باشد.
هر ویال روپاکین® فقط برای یک بار مصرف می‌باشد و آماده‌سازی محلول باید هنگام تزریق انجام شود. محلول آماده شده باید تا 24 ساعت پس از آماده‌سازی تزریق شده و باقی‌مانده آن دور ریخته شود.

 

نحوه و مقدار تزریق روپاکین®

روپاکین® را نباید از لاین تزریق دیگر داروها تزریق کرد. انفوزیون محلول وریدی این دارو از طریق ظروف PVC (پلی‌وینیل‌کلراید)، پلی‌اتیلنی و شیشه‌ای امکان‌پذیر است.
اگر بیمار تحت درمان با داروهای ضد تشنج دیگر باشد، تجویز روپاکین® باید تدریجی و با دوز کم‌تر صورت گیرد.
با توجه به شرایط بیمار و صلاحدید پزشک، فرم خوراکی روپاکین® در اولین فرصت باید جایگزین فرم تزریقی آن شود. جهت حفظ سطح خونی ایجاد شده، حین تبدیل فرم تزریقی (روپاکین®) به فرم خوراکی پیوسته رهش (روپاکین کرونو®) باید 8 تا 20 درصد دوز کلی روزانه را افزایش داد.

 

مصرف بیش از حد روپاکین®

عوارض جانبی و علائم سمیت در سطوح پلاسمایی مختلف متغیر است و با افزایش غلظت پلاسمایی شدت و حدت بالاتری می‌یابد.
علائم دیده شده در غلظت پلاسمایی 5 تا 6 برابر حداکثر غلظت مجاز شامل تهوع، استفراغ و گیجی و علائم شایع‌تر در غلظت پلاسمایی 10 تا 20 برابر غلظت درمانی شامل تضعیف سیستم عصبی مرکزی، کما، کاهش تونوس عضلانی، کاهش رفلکس‌ها، تنگی مردمک چشم، اختلال در تنفس و اسیدوز متابولیک است.
در صورت دریافت بیش از حد دارو، علائم قلبی و تنفسی بیمار باید بررسی شود.

 

موارد نیازمند پایش در زمان مصرف روپاکین®

قبل از شروع تجویز این دارو لازم است جواب تست بارداری در بانوان در سن باروری، سطح خونی سدیم والپروات، آنزیم‎‌‌های کبدی، شمارش سلول‌های خونی، تست‌های انعقادی، آمونیاک سرمی و … پایش شوند. همچنین در طول درمان نیز بیمار باید از نظر مشکلات کبدی، پانکراسی و خونی، افکار خودکشی و تغییرات خلقی بررسی شود.

 

موارد منع مصرف روپاکین®

• حساسیت به سدیم والپروات یا هر یک از مواد جانبی این فرآورده
• مشکلات و بیماری‌های کبدی، سابقه مشکلات کبدی در خانواده (به خصوص اگر به دنبال مصرف یک داروی خاص باشد)
• بارداری (مگر آنکه هیچ داروی دیگری اثرگذار نباشد)
• ابتلا به بیماری پورفیریا
• مشکلات متابولیسمی

 

هشدارها و موارد احتیاط مصرف روپاکین®

• این دارو می‌تواند منجر به اختلالات کبدی شود. بیمارانی که داروهای ضد صرع دیگری مصرف می‌کنند، کودکان زیر 3 سال، افرادی که صرع شدید دارند، افرادی که اختلالات آناتومیکی در مغز و یا بیماری‌های متابولیکی دارند، در معرض خطر بیشتری هستند.
• در کودکان زیر 3 سال، تجویز روپاکین® به صورت تک دارویی توصیه می‌شود.
• افزایش زودگذر آنزیم‌های کبدی در ابتدای درمان شایع است و سپس با ادامه درمان بهبود می‌یابد. با این حال، آزمایشات باید تا زمان بهبود این عارضه به صورت دوره‌ای تکرار گردد.
• علائم ناگهانی و غیراختصاصی (مانند ضعف، کسالت، بی‌اشتهایی و خواب‌آلودگی) که می‌تواند همراه دل‌درد و استفراغ‌های مکرر باشد، می‌توانند نشانه یرقان باشند و باید در افراد پرخطر مدنظر قرار گیرند.
• تهوع، استفراغ و یا درد حاد شکمی ممکن است نشانه‌های التهاب پانکراس باشند. بیمار باید در اسرع وقت معاینه شده و سطح آمیلاز اندازه‌گیری شود.
• تعداد کمی از افراد هنگام مصرف روپاکین® ممکن است افکار منفی از جمله آسیب رساندن به خود را داشته باشند.
• در بیماران با نارسایی کلیوی، تنظیم دوز بر اساس سطح خونی و علائم بالینی صورت می‌گیرد.

 

مصرف روپاکین® در دوران بارداری و شیردهی

• در دوران بارداری، روپاکین® فقط در صورتی که جایگزین بهتری برای این دارو وجود نداشته باشد و تنها با دستور متخصص مغز و اعصاب تجویز می‌شود.
• داروهای ضد بارداری حاوی استروژن (مانند ال‌دی، یاز، روکین و …) می‌توانند سطح سدیم والپروات خون را کاهش داده و منجر به تشنج شوند.
• خانم‌هایی که در سنین باروری هستند، باید از روش‌های موثر پیشگیری از بارداری استفاده کنند.
• میزان بروز نواقص لوله عصبی جنین با افزایش دوز، به ویژه دوزهای بالای 1000 میلیگرم افزایش می‌یابد
• برای کاهش احتمال بروز نواقص لوله عصبی در جنین، با صلاحدید پزشک شروع مکمل‌های حاوی فولیک‌اسید با دوز مناسب (5 میلی‌گرم در روز) پیش از بارداری توصیه می‌شود.
• سدیم والپروات به مقدار کم در شیر مادر ترشح می‌شود؛ تصمیم بر درمان با روپاکین® طی دوران شیردهی باید بر اساس فواید درمان برای مادر و مضرات درمان برای نوزاد اتخاذ گردد.

 

عوارض جانبی روپاکین®

هر دارو به موازات اثرات مطلوب درمانی، ممکن است باعث بروز برخی عوارض جانبی ناخواسته شود، البته که این عوارض در تمام افراد دیده نمی‌شود. از جمله عوارض احتمالی این دارو عبارتند از:

• واکنش‌های حساسیتی (راش‌های پوستی، درد مفاصل، تب، اختلال در تنفس و بلع، تورم لب‌ها، گلو و زبان و …) و سندروم استیون‌ جانسون
• افزایش وزن، تهوع، استفراغ، خستگی شدید، خواب‌آلودگی، درد بالای شکم، یرقان یا زردی، کاهش اشتها، ادم، تورم لثه و زخم شدن دهان
• ترومبوسایتوپنی (کاهش تعداد پلاکت‌ها)، مشکلات انعقاد خون و یا خون‌ریزی بدون دلیل
• تغییرات خلق‌وخو، سردرد، بی‌قراری، پرخاشگری، پریشانی، توهم، اختلال در یادگیری، بیش‌فعالی، از دست دادن حافظه، عدم تمرکز و از دست دادن هوشیاری
• کم‌کاری غده تیروئید
• اختلال در حفظ تعادل و هماهنگی، احساس ضعف و بی‌حالی و لرزش
• ریزش موقتی مو و یا تغییر در رنگ و بافت مو
• افزایش سطح هورمون‌های مردانه
• تغییر سیکل قاعدگی و افزایش رشد موهای زائد در خانم‌ها
• بیماری‌های کلیوی، تکرر ادرار و بی‌اختیاری ادرار

 

تداخلات دارویی روپاکین®

پس از شروع درمان با روپاکین®، کلیه داروها، مکمل‌ها و فراورده‌های گیاهی مصرفی بیمار، باید در نظر گرفته شوند. قطع داروهای قبلی و یا افزودن داروی جدید حتما تحت نظر پزشک متخصص انجام گردد.

 

بسته‌بندی روپاکین®

هر بسته حاوی 1 عدد ویال می­‌باشد.

 

شرایط نگهداری روپاکین®

• دارو در دمای کم‌تر از 25 درجه سانتی‌گراد، دور از نور و رطوبت نگهداری شود.
• دارو تا پایان ماه ذکر شده در تاریخ انقضای بسته‌بندی قابل استفاده است. از مصرف و نگهداری داروهای تاریخ گذشته خودداری شود.

 

منابع

1. http://www.medicines.org.uk/emc
2. Valproate: Drug information, UpToDate 2023